عوامل زیادی باعث کاهش سرمایه شرکت میشوند در این مقاله موارد منجر به کاهش سرمایه شرکت را بررسی می کنیم.
کاهش سرمایه یعنی پایین آوردن سرمایه اسمی شرکت
کاهش سرمایه ۲ نوع است :
- اجباری : کاهش اجباری سرمایه را میتوان گفت هم از طریق کاهش مبلغ اسمی و هم از طریق کاهش تعداد سهام موجود امکان پذیر است
- اختیاری : کاهش اختیاری سرمایه را میتوان گفت فقط از طریق کاهش مبلغ اسمی سهام امکان پذیر است.
کاهش اجباری سرمایه
این مورد یکی از موارد منجر به کاهش سرمایه شرکت است. اگر بر اثر ضررهای وارد شده حداقل نصف سرمایه شرکت از بین برود، هیئت مدیره وظیفه دارد بلافاصله مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام را دعوت نماید تا موضوع انحلال یا بقای شرکت مورد رای واقع شود. هر گاه مجمع مزبور رای به انحلال شرکت ندهد باید در همان جلسه و با سرمایه شرکت را به مبلغ سرمایه موجود کاهش دهد.
در صورتی که هیئت مدیره بر خلاف ماده ۵ به دعوت مجمع عمومی فوق العاده مبادرت ننماید و یا مجمعی که دعوت می شود نتواند مطابق مقررات قانونی منعقد گردد، هر ذی نفع می تواند انحلال شرکت را از دادگاه صلاحیت دار درخواست کند .
دقت کنید که اگر بیش از نصف سرمایه از بین رود، شرکت ملزم به کاهش اجباری سرمایه است.
پس از دعوت از مجمع عمومی فوق العاده، این مجمع درباره انحلال یا عدم انحلال شرکت تصمیم گیری می نماید و اگر تصمیم بر بقای شرکت بود باید سرمایه را تا میزانی که موجود است با رعایت میزان حداقل سرمایه در سهامی خاص و عام کاهش دهد. اگر مجمع دعوت نشود یا دعوت بشود ولی نتواند تصمیم گیری کند، هر ذی نفع می تواند برای انحلال شرکت به دادگاه مراجعه کند. در کاهش اجباری سرمایه نیازی به رعایت تساوی حقوق صاحبان سهام نمی باشد و به همین دلیل کاهش سرمایه ممکن است منجر به اخراج یکی از شرکا از شرکت شود، مثلاَ تمامی سهام شریکی کسر شود ولی از سهامدار دیگر چیزی کسر نشود.
هم چنین در ماده ۲۶۵ لایحه برای رئیس و اعضای هیات مدیره، در صورت عدم دعوت از مجمع عمومی فوق العاده ظرف دو ماه و عدم ثبت و آگهی تصمیم مجمع عمومی فوق العاده حداکثر ظرف یک ماه، مسئولیت جزایی پیش بینی شده است.
کاهش اختیاری سرمایه
یکی دیگر از موارد منجر به کاهش سرمایه شرکت است . مثلاَ شرکت از طریق تصمیم گیری در مجمع عمومی فوق العاده سرمایه خود را از پانصد به سیصد کاهش می دهد. کاهش اختیاری سرمایه سبب می شود که میزان مسئولیت صاحبان سهام کم شود. نسبت به کاهش اختیاری سرمایه می توان اعتراض نمود اما نسبت به کاهش اجباری سرمایه امکان اعتراض وجود ندارد.
فرآیند کاهش اختیاری سرمایه
کاهش سرمایه مانند افزایش سرمایه با پیشنهاد هیات مدیره آغاز می شود و با قرائت گزارش بازرس یا بازرسان تداوم می یابد و پس از آن به تصویب مجمع عمومی فوق العاده می رسد.