محدودیت شریک در شرکت تضامنی

محدودیت شریک در شرکت تضامنی : شرکت تضامنی کاملترین نوع شرکت اشخاص است. ماده ۱۱۶ قانون تجارت شرکت تضامنی را به این شرح تعریف می کند: شرکت تضامنی شرکتی است که  در تحت اسم مخصوص برای امور تجارتی بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می شود. اگر دارایی شرکت برای تاییدیه تمام قروض کافی نباشد ، هر یک از شرکا مسئول پرداخت تمام  بدهی های شرکت است. هر قراری که بین شرکا بر خلاف این ترتیب شده باشد در مقابل اشخاص ثالث کان لم یکن می باشد.در این مقاله به تشریح محدودیت شریک در شرکت تضامنی خواهیم پرداخت.

.

 در شرکت تضامنی کلیه شرکا مسئول تعهدات شرکت می باشند، که در انجام معامله شخصا مداخله داشته باشند یا نداشته باشند. بنابراین شرکت تضامنی بین اشخاصی تشکیل می شود که با یکدیگر شناسایی کامل داشته یا از یک خانواده باشند و معمولاً بین پدر و پسران یا برادران یا بین دوستان نزدیک تشکیل می شود .

به طور خلاصه در شرکت تضامنی سه اصل زیر رعایت می شود:

۱.مسئولیت تضامنی شرکا، ۲.غیر قابل انتقال بودن سهم الشرکه، ۳.تصریح به شرکت تضامنی در نام شرکت

 در اینجا به دو اصل نخست را که مربوط به محدودیت شرکا در شرکت تضامنی است، شرح می دهیم

۱.مسئولیت تضامنی شرکا

 به طوری که در قانون مدنی صحبت شده است،  اصل مسئولیت تضامنی در حقوق مدنی ما طرفداران زیادی ندارد و اصولاً اشخاص نمی توانند متضامنا مسئول یک دین قلمداد شوند. ولی در حقوق تجارت به تبعیت از حقوق اروپایی اصل مسئولیت تضامنی در چندین مورد برقرار شده است. به طوری که در این قبیل موارد اگر تصریحی هم به عمل نیاید ،  اصل مسئولیت تضامنی شناخته شده است.

—– »  شما در حال مطالعه مقاله محدودیت شریک در شرکت تضامنی میباشید در ادامه با ما همراه باشید  « —–

 یکی از مواردی که اصل تضامن شناخته شده و بدون آن که احتیاج به تفسیر و توضیح داشته باشد  عده‌ای متضامنا مسئول تعهدات شرکت های تضامنی میباشند که در این موارد قانون هرگونه استثنایی را بر اصل تضامن کان لم یکن می شمارد.

 بنابراین شرکت تضامنی از مختصات کانون تجارت است و شرکت مذکور اصولا شرکت تجارتی است. به همین جهت در اغلب کشورها، شرکای شرکت تضامنی را تاجر محسوب می کند و چون یکی از شرایط تاجر بودن، داشتن اهلیت است، مشارکت محجورین را در شرکت تضامنی جایز نمی شمارند و چنانچه شریک شرکت تضامنی فوت کند و وراث صغیر او بخواهند مشارکت خود را در شرکت ادامه دهند ،  شکل شرکت از تضامنی به شرکت مختلط تغییر می یابد.

 در قانون ایران به هیچ وجه راجع به اینکه شرکت های تضامنی باید بین تجارت تشکیل شود و یا اینکه شریک ضامن تاجر تلقی می شود، مقرراتی پیش بینی نشده است .ولی در عمل چون من در این قسمت دیده نمی شود، اداره ثبت شرکتها، شرکت های تضامنی را که بین پدر و پسر صغیر او تشکیل شده است ، به ثبت رسانیده است و به این ترتیب عملاً مشارکت محجورین را در شرکت تضامنی تجویز کرده است.

علاوه بر آن،  مواد ۱۳۸ و ۱۳۹ و ۱۴۰ قانون تجارت در مورد ورشکستگی یا فوت یا محجوریت یکی از شرکا پیش بینی نموده است که با موافقت مدیر تسویه یا قائم مقام متوفی یاقائم مقام محجور،  شرکت تضامنی می تواند به عملیات خود ادامه دهد.

  بنابراین  مواد مزبور نیز مشارکت محجورین را در شرکت تضامنی تجویز نموده و اشخاص غیر تاجر نیز ممکن است شریک تضامنی باشند.

 در اینجا لازم است یادآوری شود که عده ای در این که آیا اشخاص حقوقی مانند شرکت های تجارتی میتوانند شریک تضامنی شوند یا خیر،  تردید کرده‌اند و استدلال آنها این است که چون شرکت های تجارتی به ویژه شرکتهای سهامی و شرکتهای با مسئولیت محدود ،  مسئولیت محدود دارند، در نتیجه نمی توانند با مشارکت در شرکت تضامنی، مسئولیت غیر محدود قبول کند. این استدلال گرچه ظاهر ممکن است درست به نظر برسد ولی اگر قدری تأمل شود به هیچ وجه درست نیست، زیرا موضوع  مسئولیت تضامنی چه برای افراد حقیقی و چه برای اشخاص حقوقی به اندازه‌ای تاثیر دارد که شریک ضامن دارایی داشته باشد. یعنی طلبکار شرکت در حدود دارایی شریک ضامن میتواند طلب خود را وصول کند و با در نظر گرفتن اعتبار شرکا و ضامن اشخاص با شرکت های تضامنی معامله می کنند. و همانطور که شریک ضامن در حدود دارایی خود مسئول تعهدات شرکت تضامنی است، اگر شخصیت حقوقی که به عنوان شریک ضامن در شرکت تضامنی وارد میشود، اعتبار و دارایی زیادی داشته باشد، اعتبار شرکت تضامنی نیز به همان نسبت زیاد خواهد بود و در غیر این صورت مانند فرد عادی که هیچ گونه دارایی نداشته باشد، مشارکت او در شرکت تضامنی تاثیری ندارد. بنابراین چون طبق قانون تجارت، اشخاص حقوقی می توانند از کلیه حقوق و تکالیفی که برای افراد پیش‌بینی شده است استفاده کنند، لذا شرکت های تجاری به هر صورتی که باشند می توانند در شرکت تضامنی مشارکت کنند. 

در نتیجه مسئولیت تضامنی شرکا وحدت منافع و همکاری که شرکا باید برای پیشرفت امور شرکت معمول دارند، کلیه قوانین صراحت مقرر کرده اند شریک تضامنی نمی‌تواند وارد عملیاتی شود  یا تجارتی کند که متضمن رقابت با شرکت باشد.

 ماده ۱۳۴ قانون تجارت مقرر می دارد:  هیچ شریکی نمی تواند بدون رضایت سایر شرکا (  به حساب شخص خود یا به حساب شخص ثالث) تجارتی از نوع تجارت شرکت نموده و یا به عنوان شریک ضامن یا شریک با مسئولیت محدود در شرکت دیگری که نظیر آن تجارت را دارد داخل شود.

 همانطور که ملاحظه می شود شریک تضامنی حتی به عنوان وکالت از طرف شخص دیگری  نیز نمی‌تواند مبادرت به معاملاتی کند که جنبه رقابت با عملیات  شرکت را داشته باشد.

 به همین ترتیب جنبه مسئولیت تضامنی در شرکت های تضامنی به قدری قوی است که اگر شریک جدیدی وارد شرکت شود نه تنها مسئول کلیه تعهدات در زمان ورود خود خواهد بود بلکه مسئول کلیه تعهداتی که شرکت قبلا نموده است نیز می باشد.

 طبق ماده ۱۲۵ قانون تجارت: هر کس به عنوان شریک ضامن در شرکت تضامنی موجودی داخل شود متضامنا  با سایر شرکا مسئول خروجی هم خواهد بود شرکت قبل از ورود او داشته است  در اسم شرکت تغییر داده شده باشد یا نشده باشد. هر قراری که بین شرکا بر خلاف این ترتیب داده شده باشد ،در مقابل اشخاص ثالث کان لم یکن خواهد بود.

—– »  شما در حال مطالعه مقاله محدودیت شریک در شرکت تضامنی میباشید در ادامه با ما همراه باشید  « —–

۲- غیر قابل انتقال بودن سهم الشرکه

شرکت تضامنی قائم به اعتبار شرکا است ست و عمل هر یک از شرکا ممکن است تعهداتی برای شرکای دیگر ایجاد کند. از این نظر اشخاص باید با علم و بصیرت کافی شرکای خود را انتخاب کنند و قرارداد شرکت و تشکیل آن بستگی به اشخاص معین دارد و شرکای شرکت تضامنی به هیچ وجه حاضر نخواهند شد با هرکس  شراکت کنند و جوابگوی تعهدات حاصل  از معاملات آنها باشند. این اصل در کلیه قوانین پیش بینی شده و ماده ۱۲۳ قانون تجارت ایران مقرر می دارد که :  در شرکت تضامنی هیچ یک از شرکا نمی توانند فهم خود را به دیگری منتقل کنند مگر با رضایت تمام شرکا.

 بنابراین ، اصل غیرقابل انتقال بودن  سهم شرکه در شرکت های تضامنی فقط با رضایت کلیه شریکان ممکن است   تغییر پیدا کند. حال باید دید اگر در اساسنامه شرکت تضامنی پیش‌بینی شده باشد که با موافقت اکثریت، شریکان اختیار  واگذاری سهم الشرکه خود را به دیگران دارند آیا این ترتیب قانونی است یا خیر؟

با صراحتی که در ماده ۱۲۳ قانون تجارت  وجود دارد به نظر نمی‌رسد چنین قرار قانونی بوده  و اعتبار داشته باشد. ولی بعضی از حقوقدانان آن را جایز دانسته اند. به همین ترتیب آیا شریکان می توانند بدون جلب رضایت کلیه شرکا ،  سهم الشرکه را بین خودشان منتقل کنند و در نسبت سهم شرکه خود تغییراتی بدهند یا خیر؟ این موضوع در صورتی که منتهی به خروج شریکی از شرکت نگردد چندان اهمیتی در تعهدات شرکا ندارد. زیرا با وجود مسئولیت تضامنی هر یک از شریکان  بدون در نظر گرفتن سهم الشرکه آنان،  ضامن تعهدات شرکت هستند. اما اگر منتهی به خروج یکی از شریکان شود ،  در اعتبار شرکت تاثیر عمده خواهد داشت و چون ماده ۱۲۳ قانون تجارت انتقال سهم شرکه را به طور کلی منوط به موافقت کلیه شرکا کرده است، بنابراین در این قسمت نیز ز هر گونه قراری بر خلاف مفاد ماده مجبور به عمل آید نافذ نیست. در اینجا باید در نظر داشت که صرف انتقال سهم الشرکه در شرکت های تضامنی رافع مسئولیت شریکی که سهم الشرکه خود را منتقل میکند نیست و ماده ۱۳۶ قانون تجارت فسخ یکی از شرکا را یکی از موارد انحلال شرکت می داند. اما در برابر تبصره همان ماده فقط یک مورد خروج شریک را تجویز کرده است. با وجود این شریکی که از شرکت خارج می شود، باز مسئول تعهدات حاصل از عملیات قبل از خروج خود می باشد و علاوه بر آن برای آن که خروج شریک از شرکت برای اشخاص ثالث اعتبار داشته باشد ،  تشریفات مربوط به ثبت و آگهی برای اطلاع عمومی باید رعایت شود .

اصل عدم انتقال سهم شرکه  مانع از این نیست که شریک ضامن، منافع سهم الشرکه خود را به دیگری واگذار نماید یا اینکه به دیگری به حالت دهد از حقوق و منافع او در شرکت استفاده کند. در این صورت گرچه شریک مزبور مطابق تعهدی که حقوق و منافع تعهدات مربوط به شرکت را به دیگری واگذار کرده باشد، باز مسئولیت او در شرکت نسبت به تعهدات حاصله باقی و برقرار خواهد ماند و نمی تواند استناد کند که چون کلیه حقوق و منافع خود را به دیگری واگذار کرده است دیگر مسئولیتی ندارد. شخصی که انتقال به نفع و انجام گرفته است، می تواند از منافع استفاده کند و از زیر بار تعهدات شانه خالی کند. در اینجا ممکن است این سوال مطرح شود که در مقابل اصل غیرقابل انتقال بودن سهم شرکه ،  شریکی که قصد خروج از شرکت تضامنی را دارد برای رهایی از این وضع به چه کاری باید دست بزند؟ در پاسخ گفتند شریک یاد شده بیش از ۲ راه در پیش روی خود ندارد : 

1. جلب رضایت همه شرکا برای خروج از شرکت
2. درخواست فصل شرکت مطابق مقررات ماده ۱۳۷ قانون تجارت که مقرر می دارد فصل شرکت در صورتی ممکن است که در اساسنامه،  این حق از شرکا سلب نشده و ناشی از قصد اضرار  نباشد.  تقاضای فسخ باید چشمات بعد از فسخ  کتباً به شرکا اعلام گردد. اگر موافق اساسنامه باید سال به سال به حساب شرکت رسیدگی شود،  فسخ در موقع ختم محاسبه سالیانه  به عمل می آید.

 البته استفاده از طرق غیر مستقیم مانند مقررات بند ج ماده ۱۳۶ قانون تجارت نیز می تواند مفید باشد. بدین شهر که طبق این قانون شرکت تضامنی در موارد زیر منحل می شود:

الف

ب

ج :  در صورتی که یکی از شرکا به دلایلی انحلال شرکت را از محکمه تقاضا نماید و محکمه آن دلایل را موجه دانسته و حکم به انحلال دهد.

تلفن دفتر : ۰۳۵۳۷۳۳۴۹۳۴
همراه واحد ثبت برند: ۰۹۱۳۱۵۸۸۸۵۱
همراه واحد ثبت شرکت : ۰۹۱۳۲۵۶۴۹۸۳
ساعات کاری :  ۸ صبح الی ۱۶ عصر

از اینکه با مقاله « محدودیت شریک در شرکت تضامنی » با ما همراه بودید کمال تشکر را داریم و امیدواریم که مفید واقع شده باشد . مجتمع سورنا ثبت با بهره‌گیری از متخصصان امور ثبتی اعم از ثبت شرکت ، ثبت برند ، جست و جوی برند ،  اخذ کارت بازرگانی و فروش برند آماده ، بر اساس تکیه بر آخرین علوم کسب و کار و برندینگ ، بازاریابی و تبلیغات و همچنین علم و اطلاع از فرآیندهای قانونی و آخرین آیین نامه ها و بخشنامه های ادارات ثبت شرکتها ، سازمان ثبت علائم تجاری ، اتاق بازرگانی ، سامانه جامع تجارت و سازمان امور مالیاتی ، آماده ارائه خدمات به مشتریان عزیز می باشد. این مجتمع که با عناوین موسسه ثبت شرکت ، موسسه ثبت برند ، موسسه برندسازی ، موسسه بازاریابی و همچنین موسسه تبلیغاتی شناخته می شود ، در منطقه جغرافیایی مرکز کشور ، خدمات نوآورانه ای را پیش روی مشتریان قرار داده است ارزش‌های ما  ، تکیه به علم و فرآیندهای قانونی و ایجاد یک کسب و کار کامل به دور از حاشیه های مخرب است .در یزد ،  بسیاری از دوستان ما را به عنوان موسسه ثبت برند در یزد یا دفتر ثبت شرکت در یزد می شناسند که به صورت علمی و تخصصی به انجام خدمات ثبت شرکت در یزد ، ثبت برند در یزد ، اخذ کارت بازرگانی در یزد و فروش برند در یزد می پردازد . از مهمترین خدمت ما که با بهره گیری از وکلای تجاری یزد انجام میشود ، خدمات حقوقی و وکالت در یزد اعم از وکالت در دعاوی شرکتها و  وکالت در دعاوی تجاری   و وکالت در دعاوی حقوقی در یزد و همچنین گرفتن مشاوره از بهترین وکیل یزد در زمینه خدمات مالکیت معنوی و شرکتها و تهیه و تنظیم انواع قراردادهای تجاری زیر نظر وکیل با تجربه میباشد. مهمترین خدمت مجتمع سورنا ثبت در مبحث کسب و کار و کارآفرینی ، انجام امور مشارکت در فروش در زمینه محصولات فناوری محور ، با عنوان موسسه مشارکت در فروش سورنا می باشد. برای هرگونه سوال در مورد موضوعات فوق الذکر و مشاوره پیرامون آنها با ما تماس بگیرید